glassnijder Brachytron pratense

Levenswijze

Levenscyclus

De larven overwinteren twee of drie keer, vaker dan andere glazenmakers. Uitsluipen gebeurt vroeg: van eind april tot begin juli, met een piek in eind mei tot begin juni.

Larvenhuidjes zijn relatief laag en vaak diep in de oevervegetatie te vinden; verticaal, soms tot circa een meter hoogte.

Leefomgeving van de larve

Tussen waterplanten in ondiep water.

Biotoop

De glassnijder vliegt bij helder, matig voedselarm tot voedselrijk water met een goed ontwikkelde, vaak hoge en gevarieerde oever- en watervegetatie. De meeste vindplaatsen hebben bos in de directe nabijheid. Hij heeft een voorkeur voor wateren van minder dan tien meter breed (Höppner 1994). De hoogste aantallen zijn te zien in laagveenmoerassen (bijvoorbeeld bij verlandende petgaten, poelen in trilveen, kwelsloten) met een hoge en structuurrijke oever- en watervegetatie. Op de oever groeien planten als egelskop (Sparganium sp.), lisdodde (Typha sp.), biezen (Scirpus sp.), moerasvaren (Thelypteris palustris) en riet (Phragmites australis), in het water fonteinkruiden (Potamogeton sp.) en blaasjeskruid (Utricularia sp.). Minder gunstig biotoop in laagveengebieden bestaat uit open water met een rietkraag – hier patrouilleren wel mannetjes, maar de dichtheden zijn laag. Voortplanting is bij deze rietkragen niet aangetoond, wel bijvoorbeeld in dicht begroeide greppels (De Groot 1995, 1997b, Raaijmakers 1997). Buiten de laagveenmoerassen wordt de soort in lage dichtheid gevonden in leemputten, wielen, plassen, sloten, mesotrofe vennen en incidenteel langs kanalen. In de duinen is voortplanting vastgesteld bij kwelplassen met een goed ontwikkelde vegetatie van bijvoorbeeld grote lisdodde (Typhala tifolia) en paddenrus (Juncus subnodulosus), bij plassen met planten als lidsteng (Hippuris vulgaris) en aarvederkruid (Myriophyllum spicatum) en bij een waterwinkanaal (Wasscher & Van Velzen 1998). Er zijn ook waarnemingen van B.pratense bij zwak stomend water. Zure, voedselarme vennen worden gemeden. Op zandgronden is de aanwezigheid van een minstens vijf centimeter dikke laag organisch materiaal op de bodem van belang (Höppner 1994). De soort komt ook voor in stedelijk gebied (Ketelaar 1997b).
Zoals al uit de verspreiding gegevens blijkt is de soort eind vorige eeuw en begin 21e eeuw sterk toegenomen en verspreid. Dit laat zien dat de glassnijder minder kritisch is dan eerder werd aangenomen. De exacte voorwaarden voor het voorkomen van de glassnijder buiten de laagveenmoerassen en redenen voor de vooruitgang zijn niet duidelijk. Met name de aanwezigheid van een rijke water- en oevervegetatie is een belangrijke voorwaarde voor de glassnijder (Van de Haterd, 2004). Heeft de vooruitgang van de glassnijder uitsluitend te maken met verbeterde waterkwaliteit of spelen ook andere zaken een belangrijke rol?
 
Overgenomen (met toestemming) uit:

• Atlas De Nederlandse Libellen en NCB Naturalis, soortenregister. 
• Brachytron 2008 jrg: 11 (2). Een actualisatie van de verspreiding van de Nederlandse Libellen.